Cuộc sống góa phụ Catherine_xứ_Aragon

Bức chân dung thường được cho là Catherine, khoảng năm 1503-1504.

Trở thành góa phụ, bước tiếp theo ra sao, Catherine hoàn toàn phải nghe theo quyết định của cha mẹ bà. Cuộc hôn nhân giữa Catherine và Arthur chưa hoàn thành (tức là chưa động phòng), và theo luật Công giáo cuộc hôn nhân chưa được hoàn thành thì nó không có giá trị[33][34]. Quốc vương Ferdinand muốn gọi bà về và tái giá, vì cuộc hôn nhân "chưa hoàn thiện", do đó của hồi môn cũng sẽ được trả về. Bên cạnh đó, Quốc vương Ferdinand cũng không đồng ý mức trợ cấp góa phụ được đề cập trong hôn ước nếu Catherine là góa phụ, về cơ bản Henry VII muốn Catherine tự sống bằng tiền mang theo từ Tây Ban Nha. Vào lúc này, Henry VII đối diện với việc trao trả toàn bộ số hồi môn 200.000 crowns (từ gốc của đơn vị tiền Anh cũ theo âm Việt là 'curon'), một nửa trong số đó chưa được bàn giao[35].

Sau cái chết của Vương hậu Elizabeth vào tháng 2 năm 1503, có lời đồn rằng Quốc vương Henry VII dự tính sẽ cưới Catherine làm Kế hậu nhằm giữ lại quyền đòi hỏi số hồi môn hời này, nhưng vì sự phản đối của Vua Ferdinand II cùng sự bất hợp pháp gay gắt, ý tưởng này nhanh chóng tiêu tan[36]. Để đối phó, Quốc vương Henry VII nên duyên Catherine với em trai của Arthur, Henry, Công tước xứ York, người nhỏ hơn Catherine tới 5 tuổi. Lúc này Catherine 17 tuổi, còn Henry 12 tuổi. Và ngày 23 tháng 6 năm 1503, bản hiệp ước đính hôn được kí kết[37]. Vì nếu Catherine là góa phụ của Arthur, bà không thể cưới Henry vì là "Chị dâu lấy em chồng" - một điều cấm của Công giáo[38], vì vậy họ phải xin và đợi Giáo hoàng tuyên bố hôn nhân giữa Catherine và Arthur là không có giá trị, với lý do "Chưa hoàn thiện" - tức chưa động phòng. Ngày 26 tháng 6 cùng năm, có quyết định từ Giáo hoàng, thông báo hôn nhân giữa Catherine và Arthur là "Không có giá trị", Catherine đã không còn là chị dâu của Henry nên cả hai có thể kết hôn. Tuy nhiên, cái chết của Nữ vương Isabel ngay vào năm 1504 đã làm giảm đi đáng kể "giá trị" của Catherine trong cuộc buôn bán hôn nhân này. Vương quốc Castile là một quốc gia rộng lớn hơn rất nhiều so với Aragon, và sau cái chết của Isabel thì người kế vị là người chị thần trí không ổn định của Catherine, Juanna la Loca. Cuộc hôn nhân bị hoãn để đến khi Henry đủ tuổi, nhưng Quốc vương Ferdinand II cứ trì trệ mãi trong việc bàn giao một nửa số hồi môn còn lại khiến triều đình 2 bên nghi ngờ liệu cuộc hôn nhân có thể diễn ra như đã dự định[39].

Đến năm 1505, khi Henry đã trở thành Thân vương xứ Wales và đủ 14 tuổi, hôn nhân giữa ông cùng Catherine mới bắt đầu được chính thức đồng ý. Nhưng Quốc vương Henry VII dần về sau lại thay đổi quyết định, ông muốn con trai cưới con gái cả của Juanna la Loca là Eleonor của Áo, còn bản thân Henry VII sẽ lấy em gái của Archduke Philip - chồng của Juanna la Loca - là Margaret của Áo, người chị dâu góa phụ của Catherine. Ngày 27 tháng 6 năm đó, một ngày trước sinh nhật thứ 14 của Henry, cuộc đính ước giữa Henry cùng Catherine bị Quốc vương Henry VII hủy bỏ[40]. Trong thời gian này, Catherine gần như là một tù nhân chính trị tại Dinh thự Durham House. Bà không rành tiếng Anh, bị bỏ lại bởi Alessandro Geraldini và không đủ tiền sinh hoạt phí, trong một thời gian bà thậm chí còn không mua đủ lương thực cho bản thân. Sau đó, giáo sĩ thú tội đi theo Catherine là Elvira Manuel cũng rời đi, điều này khiến Catherine không thể việc hối lỗi thường xuyên bằng tiếng Tây Ban Nha. Dẫu vậy, hoạt động tôn giáo của Catherine ngày càng gia tăng, vì đó là cách bà an ủi chính mình trong nghèo khó.

Juanna la Loca, chị của Catherine.

Tháng 1 năm 1506, Juana la Loca cùng Archduke Philip đến nước Anh, và với Hiệp ước Windsor hay Malus Intercursus được ký kết giữa Philip cùng Henry VII vào ngày 31 tháng 1 năm đó, tương lai của Catherine lâm vào đại họa. Nước Anh chịu giúp Philip chống lại Aragon và Quốc vương Ferdinand. Theo đó, Quốc vương Henry VII sẽ cưới em gái của Philip là Margaret, còn Henry - Thân vương xứ Wales, sẽ cưới con gái của Philip là Eleonor. Sau khi nói chuyện với chị gái, Catherine bỏ đi trong ủ rũ, bà không còn sự lựa chọn nào ngoài tiếp tục sống trong nghèo khó. Catherine bị giãn cách khỏi Henry, Thân vương xứ Wales nhưng cả hai vẫn gặp nhau theo nghi lễ. Bà còn đến trước Quốc vương Henry VII và khẳng định, hôn ước giữa mình cùng Thân vương xứ Wales là "không thể bác bỏ"[41]. Tình hình của Catherine trở nên quá tệ, khi một Infanta lừng danh phải sống nghèo túng, dẫu vậy María de Salinas - Thị tùng đi theo bà từ Tây Ban Nha, vẫn chọn ở bên cạnh bà, điều này khiến cả hai trở nên thân thiết.

Năm 1507, tháng 7, Catherine chính thức trở thành Nữ sứ giả (Ambassador) nhân danh cha mình tại nước Anh, trở thành nữ giới đầu tiên trong lịch sử Châu Âu từng giữ chức vụ này. Quốc vương Ferdinand còn gửi 2,000 ducat cho Catherine để tạm thời giải quyết sinh hoạt[1]. Quốc vương Henry VII khi đó không còn cách nào khác khi để liên hệ và đàm phán với Tây Ban Nha, thì ông đều phải thông qua Catherine. Ông cùng các cận thần hi vọng sẽ dễ dàng điều khiển Catherine, nhưng bà đã khiến họ thất vọng bởi sự cương quyết và bản lĩnh của mình[1]. Đến năm 1508, Đại sứ Tây Ban Nha mới là Gutierre Gomez de Fuensalida đến điều đình, Quốc vương Henry VII không đồng ý thỏa thuận với de Fuensalida và yêu cầu Quốc vương Ferdinand giải quyết số của hồi môn còn lại. Theo ý chuyển từ Ferdinand, cuộc hôn nhân giữa Catherine và Thân vương xứ Wales phải được định đoạt, hoặc Catherine trở thành vợ của Thân vương xứ Wales hiện tại, hoặc trở về Aragon. Catherine tiếp tục duy trì hôn ước giữa mình cùng Henry, Thân vương xứ Wales là không thể phá vỡ. Tháng 9 năm đó, de Fuensalida gửi thư hỏi Quốc vương Ferdinand gửi thuyền sang để mình cùng Catherine trở về, nhưng Catherine từ chối và giữ khoảng cách với de Fuensalida[42].

Đến tháng 3 năm 1509, tình hình tài chính của Catherine lại rơi vào khủng hoảng chưa từng có. Bà gửi thư cho Quốc vương Ferdinand rằng mình không thể đối chọi lại với Henry VII được nữa, và hi vọng có thể trở về phục vụ Chúa[43]. Ngày 21 tháng 4 năm đó, Quốc vương Ferdinand mất quyền kiểm soát Vương quốc Castile, cuối cùng cũng quyết định gửi số hồi môn còn lại của Catherine đến nước Anh. Nhưng cũng lúc này, Quốc vương Henry VII qua đời. Tình hình túng quẫn của Catherine kết thúc[44].

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Catherine_xứ_Aragon http://bartleby.com/344/83.html //books.google.com/books?id=FiXjKTkR0QYC&pg=PA32 //books.google.com/books?id=SS8skdljd44C&pg=PA223 http://www.historyonthenet.com/Chronology/timeline... http://www.katharineofaragon.com/ http://bbs.keyhole.com/ubb/showflat.php?Cat=0&Numb... http://departments.kings.edu/womens_history/cathya... //www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1139382 //www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6387336 http://englishhistory.net/tudor/monarchs/aragon.ht...